XXI Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych


Streszczenie



Maria Dawidowicz
Biblioteka Główna Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie


"Problemy związane z opracowywaniem bibliometrii - w Bibliotece Głównej PAM w Szczecinie"

Tekst referatu (Word)


W referacie przedstawiono doświadczenia związane z przygotowywaniem analiz bibliometrycznych do następujących ankiet:
  • - Analizy bibliometryczne wykonywane dla Głównej Biblioteki Lekarskiej (na zlecenie Departamentu Nauki i Kształcenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej) corocznie od 1992 do 2000
  • - Ankieta za okres 5 lat: 1987-1991, wykonana w 1992 r. (na zlecenie Departamentu Nauki i Kształcenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)
  • - Ankieta za lata 1998-2000, wykonana w 2001 r.(na zlecenie Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)
  • - Ankieta za lata 1999-2001, wykonana w 2002 r. (na zlecenie Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)
  • -   I. Ankieta Komitetu Badań Naukowych (od 1995 r.)
  • -  II. Ankieta KBN w ramach Oceny Parametrycznej Jednostek Naukowych i Badawczo-Rozwojowych - 1997
  • - III. Ankieta KBN w ramach Oceny Parametrycznej Jednostek Naukowych i Badawczo- Rozwojowych - 1997-2000



ANALIZA BIBLIOMETRYCZNA WYKONYWANA DLA GŁÓWNEJ BIBLIOTEKI LEKARSKIEJ
(na zlecenie Departamentu Nauki i Kształcenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)

I. Dane liczbowe - ogólne informacje o instytucji i publikacjach w danym roku

1. O instytucji (dane z Działu Kadr)
Ogólna liczba pracowników naukowo-badawczych
- samodzielni pracownicy nauk.-bad.
- niesamodzielni pracownicy nauk.-bad.

2. O publikacjach
- artykuły ogółem (w tym ilość zagranicznych i polskich)
- streszczenia ogółem (w tym ilość zagranicznych i polskich)
- książki/rozdziały/skrypty ogółem (w tym ilość zagranicznych i polskich)
- zjazdy/konferencje ogółem (w tym ilość zagranicznych i polskich)
- dysertacje (w tym habilitacje i doktoraty)
- nominacje profesorskie

II. Wykaz artykułów opublikowanych w czasopismach z Impact Factor z podaniem wartości
IF (każdorazowo do ankiety dołączano listę tytułów czasopism z IF za rok poprzedni wy-
kazaną przez bazę Science Citation Index-Journal Citation Reports).

III. Informacje o autorach i współautorach artykułów opublikowanych w czasopismach z IF
(dane z Działu Kadr)
- nazwisko i imię
- stopień/tytuł naukowy
- specjalizacja
- miejsce pracy
- kierownik jednostki

Komentarz
Analiza była wykonywana corocznie od 1999 do 2000.Tylko pierwsza analiza za rok 1992 miała inną formułę. GBL dostarczyła wykaz publikacji z naszej uczelni (ułożony alfabetycz-nie wg 1. autora), który należało uzupełnić o prace brakujące.
Analizy za lata 1992 i 1993 wykonywano "ręcznie". Dopiero analiza za rok 1994 (wykonana na przełomie 1995/1996) powstała z użyciem systemu Expertus, który umożliwiał wprowa-dzanie wartości IF do bazy bibliograficznej oraz został wzbogacony o moduł przystosowany do wykonywania tego rodzaju zestawień. Dzięki niemu można łatwo uzyskać wydruk prac z IF oraz alfabetyczny spis autorów tych prac.
Analiza właściwie nie przysparza większych trudności, gdyż oczekiwania są określone jasno, lecz wymaga każdorazowo współpracy z Działem Kadr, który dostarcza informacje o auto-rach i o instytucji.

ANKIETA ZA OKRES 5 LAT: 1987-1991, WYKONANA W 1992 R.
(na zlecenie Departamentu Nauki i Kształcenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)

Należało podać liczbę publikacji z rozbiciem na wydziały oraz z podziałem na lata:
- publikacje oryginalne
- monograficzne
- przeglądowe

W każdej kategorii i roku należało wybrać i dołączyć 10 reprezentatywnych przykładów z rozdzieleniem czasopism krajowych i międzynarodowych (czasopismo międzynarodowe było definiowane jako czasopismo wydawane w kraju lub za granicą, w którym publikacje są recenzowane, które jest ogólnodostępne i drukowane w języku kongresowym). Ankieta nie uwzględniała komunikatów konferencyjnych (abstraktów).
Ponadto należało podać:
- udział pracowników w komitetach redakcyjnych czasopism naukowych - pełną imienną
listę
- członkostwo z wyboru w międzynarodowych towarzystwach naukowych - pełną imienną listę z datą wyboru

Komentarz
Analiza wymagała wiele pracy, gdyż wykonywana była jeszcze bez pomocy programów elektronicznych. Przy obliczaniu "ręcznym" kłopotliwe jest rozdzielanie prac na wydziały, gdyż w większości przypadków w jednej pracy uczestniczą autorzy z różnych wydziałów.
Trudności stwarza również podział artykułów na oryginalne i przeglądowe, gdyż opracowują-cy bibliografię nie wprowadzają takich informacji do opisów.

ANKIETA ZA LATA 1998-2000, WYKONANA W 2001 R.
(na zlecenie Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)

Zbiorcze dane bibliometryczne dotyczące publikacji pracowników:
- liczba prac oryginalnych i ich sumaryczny IF wg listy filadelfijskiej
- liczba opublikowanych podręczników i monografii

Komentarz
Zestawienie obejmowało okres 3-letni (z podziałem na lata) i chodziło tylko o dane zbiorcze w dwu kategoriach publikacji. Jako prace oryginalne przyjęto wszystkie artykuły w czasopis-mach plus fragmenty. Łączną wartość wskaźnika IF dla wybranych prac uzyskano poprzez moduł Bibliometria w systemie Expertus.

ANKIETA ZA LATA 1999-2001, WYKONANA W 2002 R.
(na zlecenie Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej)

Zbiorcze dane bibliometryczne dotyczące publikacji pracowników:
- liczba prac oryginalnych i ich sumaryczny IF wg listy filadelfijskiej
- liczba opublikowanych podręczników i monografii

Komentarz - jak wyżej

ANKIETA KOMITETU BADAŃ NAUKOWYCH (od 1995 r.)


I. Formularz ankiety za lata 1995 oraz 1996

Dane liczbowe o publikacjach w ostatnim roku - z rozbiciem na wydziały

1. Liczba publikacji ogółem
2. Liczba opublikowanych prac oryginalnych
- w recenzowanych wydawnictwach o zasięgu międzynarodowym
- w wydawnictwach o zasięgu krajowym
- w materiałach konferencyjnych o zasięgu międzynarodowym
referaty proszone
doniesienia
- w materiałach konferencyjnych o zasięgu krajowym
referaty proszone
doniesienia
raporty
3. Liczba innych publikacji
- monografie
- artykuły przeglądowe
- artykuły popularno-naukowe

Do każdej z tych grup należało dołączyć opisy reprezentatywnych publikacji.

Komentarz
Formularz stwarzał wiele trudności, gdyż zawarte w nim określenia można było interpretować w różny sposób (zasięg krajowy i międzynarodowy, referaty proszone, doniesienia, raporty). W naszej bazie bibliograficznej nie oddzielamy artykułów przeglądowych i popularno-nauko-wych. Biblioteka nie posiada też informacji o tym, które wydawnictwa recenzują swoje publi-kacje, mamy natomiast generalne założenie nie przyjmowania artykułów opublikowanych w popularnych tygodnikach i prasie codziennej.


II. Formularz ankiety KBN w ramach Oceny Parametrycznej Jednostek Naukowych i
Badawczo-Rozwojowych - 1997

1. Publikacje recenzowane
1 a. Publikacja w czasopiśmie wymienionym w liście Filadelfijskiego Instytutu Informacji
Naukowej
1 b. Publikacja w innym czasopiśmie recenzowanym (zagranicznym lub krajowym)
1 c. Publikacja w recenzowanym wydawnictwie zbiorowym

Uwagi:
- przez czasopismo/wydawnictwo recenzowane należy rozumieć czasopismo /wydawnictwo naukowe, w którym artykuły sa przyjmowane do publikacji na podstawie opinii recenzentów
- publikacja jest oceniana jako dorobek jednostki, jeżeli autor podaje w publikacji
tę jednostkę jako swoje miejsce pracy (afiliacja)
- publikację tej samej pracy można przedstawić do oceny tylko raz
2. Monografie naukowe, podręczniki akademickie
2 a. Autorstwo monografii lub podręcznika o zasięgu międzynarodowym
2 b. Redakcja naukowa monografii lub podręcznika o zasięgu międzynarodowym
2 c. Autorstwo rozdziału w monografii lub podręczniku o zasięgu międzynarodowym
2 d. Autorstwo monografii lub podręcznika o zasięgu krajowym
2 e. Redakcja naukowa monografii lub podręcznika o zasięgu krajowym
2 f. Autorstwo rozdziału w monografii lub podręczniku o zasięgu krajowym

Uwagi:
- pojęcie "zasięgu międzynarodowego" odnosi się do publikacji w języku angielskim lub innym języku kongresowym (francuski, niemiecki, hiszpański, rosyjski), upowszechnianej w Polsce lub za granicą
- definicja "podręcznika akademickiego" nie obejmuje skryptów, wykładów i ćwiczeń, poradników zawodowych, książek popularno-naukowych
- do oceny nie można przedstawiać wznowień

Wymagania:
- należy przedstawić listę publikacji, odrębnie dla każdego punktu, uporządkowa-nych według tytułu czasopisma; w przypadku monografii - według wydawcy
(załączono wzory tabel)
- należy załączyć kopie stron tytułowych publikacji, monografii i podręczników

Komentarz
Do przygotowania ankiety wykorzystano moduł wyszukiwawczy programu Ekspertus z możliwością oddzielnych wydruków dla każdego wydziału. Wydruki należało poddać dodatkowo wielu przeróbkom w edytorze tekstu, aby uzyskać dane i układ zgodne z wymaganiami ankiety.


III. Ankieta KBN w ramach Oceny Parametrycznej Jednostek Naukowych i Badawczo-
Rozwojowych - 1997-2000. Ankieta OPI.

1. Publikacje zawarte w czasopismach
1 a. Publikacje w czasopismach z listy filadelfijskiego Instytutu Informacji
Naukowej
1 b. Publikacje w innych recenzowanych czasopismach zagranicznych lub polskich
o zasięgu co najmniej krajowym
1 c. Publikacje w recenzowanych czasopismach krajowych o zasięgu lokalnym

Do każdego rodzaju publikacji należało sporządzić wykaz w formie tabel podając:
tytuł publikacji, autorów, afiliację, tytuł czasopisma, rok publikacji, tom, strony, IF,
punktację KBN.

2. Monografie
2 a. autorstwo monografii lub podręczników w jęz. angielskim
2 b. autorstwo rozdziałów w monografii lub podręczniku w jęz. angielskim
2 c. autorstwo monografii lub podręczników w jęz. polskim lub innym nie angielskim
2 d. autorstwo rozdziałów w monografii lub podręczniku w jęz. polskim lub innym nie
angielskim
2 e. redakcja monografii lub podręczników
Do każdego rodzaju publikacji należało sporządzić wykaz w formie tabel podając:
tytuł monografii lub podręcznika, tytuł rozdziału, autorów, afiliacje, nazwę wydawnictwa,
rok wydania, miejsce wydania i liczbę arkuszy wydawniczych, punktację KBN.
Należało również dołączyć kopię pierwszej strony każdej pracy i stronę tytułową czasopisma.

Komentarz
Ankieta obejmowała okres 4 lat i wymagała ogromnej ilości pracy. Do jej wykonania wykorzystano program Ekspertus, moduł Bibliometria - Tabele KBN. Autorzy Expertusa na naszą prośbę wielokrotnie przerabiali i dopasowywali moduł tak, aby w związku z przyjętymi w naszej bazie kryteriami można było spełnić oczekiwania twóców ankiety. Ogromnej ilości pracy i zaangażowania wielu osób wymagało również wykonanie kserokopii prac.